Effectiviteit van de genomen maatregelen
Voor organisaties in de tuinbouw is een sterke digitale veiligheid essentieel. De eerste stap is het uitvoeren van een grondige risicoanalyse, die dient als een “digitale check-up” van je systemen en organisatie. Stel dat je bijvoorbeeld een kas beheert waarin temperatuur, luchtvochtigheid en belichting automatisch worden geregeld. Een risicoanalyse kan onthullen dat deze systemen kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen, waarbij een hacker bijvoorbeeld toegang kan krijgen tot de klimaatregeling en de temperatuur kan aanpassen. Dit kan leiden tot productieverlies of schade aan de planten, en kan in sommige gevallen zelfs leiden tot omzetverlies.
Daarnaast zijn er andere voorbeelden van risico’s die grote gevolgen kunnen hebben:
Datalekken: een medewerker deelt per ongeluk klantgegevens of raakt een onbeveiligd apparaat kwijt. Dit kan leiden tot verminderde privacy en mogelijk boetes onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).
Fouten door personeel: een medewerker klikt op een phishinglink en verleent kwaadwillenden daarmee ongewenste toegang tot de IT-omgeving van het bedrijf.
Met een risicoanalyse bepaal je vervolgens welke maatregelen nodig zijn om je digitale omgeving beter te beveiligen. Denk aan het instellen van sterke wachtwoorden, het versleutelen van bedrijfsgegevens of het toepassen van gespecialiseerde beveiligingssoftware die alert is op vreemde activiteiten.
Waarom testen belangrijk is
Maatregelen nemen alleen is echter niet genoeg; je moet ook controleren of deze effectief blijven. Vergelijk dit met de fysieke beveiliging van de kas: je kunt een duur en uitgebreid alarmsysteem installeren, maar als dat systeem vaak uitvalt, blijft de locatie onvoldoende beschermd. Hetzelfde geldt voor cybersecuritymaatregelen. Regelmatig testen helpt je om te zien of je beveiliging nog up-to-date is en bestand is tegen nieuwe bedreigingen.
Hoe pak je het testen aan?
Om effectief te testen, is het handig om een testplan op te stellen. Dit zorgt ervoor dat het testen gestructureerd en consistent gebeurt. Een goed testplan bevat meestal de volgende onderdelen:
1. Doel en scope van de test
Het is belangrijk om vooraf duidelijk vast te leggen wat je wil bereiken met de test. Vraag jezelf af: wat en waarom je iets specifiek wil testen. Bijvoorbeeld: je kunt willen weten of de nieuwe firewall goed werkt tegen bepaalde soorten aanvallen, of dat je voldoet aan de regelgeving zoals de AVG. Op basis van deze doelen bepaal je de scope: welke systemen en processen vallen binnen de test en welke niet?
2. Hoe vaak moet je testen?
De frequentie van het testen hangt af van de situatie van je organisatie. Sommige standaarden, zoals ISO 27001, schrijven voor dat je jaarlijks een audit uitvoert om te controleren of je beveiligingsmaatregelen voldoende geïmplementeerd zijn. Soms eisen ook klanten of partners dat je regelmatig tests uitvoert als onderdeel van contractuele afspraken. Heb je geen verplichte frequentie? Dan bepaal je zelf hoe vaak je test, bijvoorbeeld op basis van de risico’s die je loopt, de kosten van testen en de tijd die je eraan wil besteden. Het is bijvoorbeeld handig om vaker te testen als je organisatie snel groeit of veel veranderingen doormaakt, omdat dit nieuwe risico’s met zich mee kan brengen.
3. Verschillende manieren van testen
Er zijn meerdere methoden om te checken of je maatregelen werken. Hier zijn een paar voorbeelden:
Welke methode je kiest, hangt af van wat je precies wil bereiken. Wil je bijvoorbeeld weten of je webapplicatie veilig is? Dan kan een pentest of securityscan de beste optie zijn.
4. Wie voert de test uit?
Je moet bepalen wie verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de test. Dit kan een intern team zijn, zoals je IT-afdeling, maar je kunt ook kiezen voor een externe partij. Externe partijen kunnen vaak een frisse blik werpen en zijn onafhankelijk, wat zorgt voor een eerlijke en objectieve beoordeling. Ook kunnen zij de een expertise hebben en met nieuwe inzichten komen die je organisatie nog veiliger kunnen maken. Ongeacht wie de test uitvoert, is het belangrijk dat deze persoon of groep onafhankelijk is van de mensen die de beveiligingsmaatregelen hebben ingevoerd. Dit voorkomt dat de testresultaten worden beïnvloed door belangenverstrengeling.
5. Hoe rapporteer je de resultaten?
Het is belangrijk om duidelijk vast te leggen hoe de testresultaten worden gerapporteerd en aan wie. Meestal worden de resultaten gedeeld met het management of de directie, zodat zij een goed beeld krijgen van de digitale weerbaarheid van de organisatie. De resultaten van de test geven inzicht in welke maatregelen goed werken en waar nog verbeteringen nodig zijn. Het kan ook zijn dat klanten graag een rapport ontvangen, zodat zij weten dat hun gegevens veilig gebruikt worden binnen je organisatie.
Resultaten gebruiken om je beveiliging te verbeteren
De testuitkomsten geven je waardevolle informatie over de effectiviteit van je maatregelen. Stel dat een penetratietest uitwijst dat de beveiliging van de automatische bewateringstoepassing verbeterd moet worden, omdat het nu redelijk eenvoudig voor hackers is om in te breken doordat een je een te makkelijk te raden wachtwoord gebruikt. Dit kan ertoe leiden dat je de risicoanalyse bijwerkt en bijvoorbeeld extra beveiligingssoftware installeert en sterkere wachtwoorden gebruikt. Ook als nieuwe technologieën worden geïntroduceerd in je kas moeten beveiligingsmaatregelen worden geëvalueerd en aangepast. Dit is een continu proces: door regelmatig te evalueren en bij te sturen, zorg je ervoor dat je beveiliging altijd up-to-date is en aansluit bij de actuele risico’s.
Net zoals je beveiligingsmaatregelen regelmatig worden getoetst, moet je ook het testplan zelf regelmatig onder de loep nemen. Organisaties veranderen continu, en daarmee ook de risico’s en mogelijke kwetsbaarheden. Misschien heb je te maken met nieuwe wetgeving, nieuwe technologieën of andere bedrijfsprocessen die invloed hebben op je digitale beveiliging. Door het testplan regelmatig te herzien en te verbeteren, zorg je ervoor dat het aansluit bij de huidige situatie van je organisatie en de nieuwe uitdagingen die daarbij horen.